Oude zielen

Een kringloopwinkel is een schatkist vol oude zielen. Terwijl je vingers langs de stof van die oude leunstoel strijken, of voorzichtig de vergeelde bladzijden van een vergeten boek omslaan, of langzaam het kleurrijke keramiek van een gebloemde waterkan beroeren, voel je de geschiedenis die in elk van de voorwerpen is gaan wonen.

Mijn kamer staat er vol mee. Tweedehands voorwerpen, juweeltjes gevonden op de stoffige planken van een verborgen kringloopwinkel, of op een rommelmarktkleedje. Ik heb me altijd meer thuisgevoeld tussen dingen die al een leven achter zich hebben dan tussen splinternieuwe meubels, vers gekocht bij de IKEA. Ik zie mezelf nooit in een nieuwbouwhuis wonen. De kozijnen zijn er te recht, te netjes afgewerkt, de vloer te nieuw, alles te onervaren. Ik hou van een huis waar stemmen gesproken hebben, waar de vloer beleefd is, waar tussen de muren geleefd is. Sommige huizen zijn niet eens te onderscheiden van splinternieuw gebouwde huizen omdat ze goed onderhouden zijn, maar zodra je binnen bent, proef en zie en hoor je overduidelijk het verschil. Oudere huizen hebben een ziel.

En zo hebben spullen dat ook. 

Op de grond in mijn kamer ligt een prachtig Perzisch vloerkleed, ooit gekocht in een kringloopwinkel voor een paar tientjes. Het is zacht, diep donkerrood met tinten groen en zandgeel. Als ik erop loop, voel ik me gedragen door herinneringen en de warmte van de wijsheid van de jaren. 

Ik heb een obsessie met lieve potjes, vazen en kannen, in elk mogelijk formaat. Liefst ook met bloemetjes of planten erop. Ik kan ze simpelweg niet laten staan als ik ze tegenkom. Ik aai over de gedetailleerd geschilderde bloemblaadjes en ze worden levensecht, alsof ik ze kan plukken. 

Oude spreuken in bruine letters, omlijst door lijstjes in diezelfde kleur, zijn ook zo waardevol. Wijsheid komt, afhankelijk van je efforts, snel en jong, maar ook altijd met de jaren. Deze spreuken hebben al zoveel jaren in wie weet hoeveel huizen gehangen, aan zoveel verschillende muren, door zoveel ogen gelezen en door zoveel harten ingeprent. 

Of een vintage camera. Hoeveel geschiedenis zit daar wel niet in. Al die beelden, die zichtbaar zijn geweest door de zwarte lens. Hoeveel momenten zijn er wel niet vastgelegd met dit apparaat. Mooie momenten, memorabele dagen. Het leren hoesje wat eromheen zit, is bekend met de vaste beweging van het openen en vastmaken van het ijzeren drukknoopje, want de richting waarop het leer naar boven moet buigen is geen verrassing meer. Hoe vaak zal de camera er wel niet in zijn gedaan en uit zijn gehaald, klaar voor een volgende foto of klaar voor de dag, om de volgende ochtend weer een mooie zonsopgang of een kleurrijk herfstbos vast te leggen. 

En dan heb ik het nog niet eens over boeken gehad. Ik kan mezelf helemaal verliezen in een oud sprookjesboek, met allerlei illustraties die een moderne lezer beslist als gedateerd zou categoriseren. Maar ik hou daarvan, die creaties die al zoveel jaren geleden gecreëerd werden en zo eindeloos mooi op papier werden gezet, om de oude verhalen te vergezellen. Oude platenboeken zijn al net zo prachtig; ik vind het heel bijzonder om te zien hoe Nederland, maar ook andere plekken, eruit zagen voordat ik op de wereld was. Hoe een meisje van mijn leeftijd over straat liep in 1900, en hoe de binnenstad van Amsterdam beleefd werd halverwege de negentiende eeuw. Dezelfde straten die wij nu betreden, zijn al die tijd geleden aangeraakt door de voeten van mensen die nu met gemak al tweehonderdvijftig jaar oud zouden zijn. 

Verder heb ik ook een zwak voor kleine dingen. Minivaasjes, miniatuurhuisjes, sieradendoosjes, kleine beeldjes van olifantjes of kameeltjes. Dingen die een ander als nutteloos zou beschouwen, maar ik vind in het kleine juist grote schoonheid. Groot vereist niet altijd oog voor detail (al is het ontzettend knap en creatief wanneer iemand in een groot voorwerp of bouwwerk schitterende details kan aanbrengen op zo'n manier, dat het verfijnd wordt). Voor iets kleins is altijd precisie nodig, en zo is een klein voorwerp per definitie met veel zorg gemaakt. Kijk eens naar die kleine raampjes op de miniatuurhuisjes. Geen enkel kozijntje heeft haar witte kleur misgelopen. Geen enkele letter in het woord 'Backerij' is overgeslagen toen het rood geverfd werd. Iemand die zoiets maakt, moet het met passie en/of liefde gedaan hebben. De wil om iets moois te scheppen. 

De schoonheid van tweede-, derde- of vierdehands is extra waardevol. Ze gaat immers al zoveel jaren langer mee. Al zo'n lange tijd heeft ze de ogen van mensen laten schitteren en harten veroverd, mensen tot verwondering gebracht en een moment van blijdschap of verwondering laten kennen. 

Wat een zegen dat we mogen aansluiten in die lange, lange rij.